Vereerd

Naar aanleiding van zijn boek 'Heuvel wat ben je mooi' werd Niels Smits geïnterviewd door 'Mijn Gazet', een huis-aan-huisblad uit Sittard. Ik citeer een passage uit het interview:

'Bovendien wil hij de onderbelichte en minder bekende heuvels en beklimmingen een podium bieden om zo aan iedereen te laten zien dat er ook andere plaatsen in Zuid-Limburg gefietst en gewandeld kan worden dan op de veelgenoemde en overbekende trekpleisters. Maar zijn werkelijke grote doel is om uiteindelijk wielerjournalist of schrijver van wielerboeken te worden. Zijn grote voorbeelden zijn de Belgische wielerdichter Miel Vanstreels en vooral Mart Smeets. ,,Miel beschrijft beeldend en beknopt hoe een fietser zich voelt als hij een berg beklimt, hij doet dat op een niet literaire maar wel poëtische manier in korte, krachtige zinnen. Iedere (toer)fietser kan zich precies inleven in wat Miel beschrijft.'' Maar de grootste van allen is toch wel Mart Smeets.' 
Het interview is hier in z'n geheel te lezen.

Commentatoren

In Nederland en België kan de Giro d'Italia alleen bekeken worden via Eurosport 1. De etappes worden meestal integraal, van start tot finish, uitgezonden. Een zware dobber voor de commentatoren, Karsten Kroon en Jeroen van Belleghem. Toch blijken de heren er niet veel last van te hebben. Ze kletsen de uitzendingen aan elkaar, ze converseren er vrolijk los, alle onderwerpen mogen behandeld worden, ook als ze niets met de koers te maken hebben. Wat vinden de luisteraars daar van? Op de facebookpagina 'Wielrennen mijn sport' plaatste ik onderstaand versje. Na vijf dagen werd er nog steeds geliked en op een enkele uitzondering na blijken de kijkers te genieten van 'het gezellig gebabbel' dan wel 'het geouwehoer' van de mannen. Zouden Michel Wuyts, José de Cauwer, Herbert Dijkstra em Maarten Ducrot ook naar Eurosport kijken?

Klik op afbeelding voor vegroting

Ouwemannennijd

Vanmiddag kreeg ik volgend mailtje van Roger (69), de man van de Hel van Houtepen en Klimbécile de Liège : 'Stond ik om 13 u bij jou thuis aan te bellen: uitgewoond, uitgedroogd en uitgejouwd omdat ik op de heuveltjes van jouw Rondje Meerssen niet kon volgen. Tevergeefs, niemand thuis, mijn kruisweg moest dus tot Kanne voltooid worden. Op de Moorveldberg door vijf medelanders met mijn neus op de feiten gedrukt: de tijd van vooraan fietsen is serieus aan 't wegdeemsteren. Meer dan honderd meter losgereden. Gebeurde me vroeger eg nie.' Het is niet zijn eerste mailtje van die strekking. Als troost schreef en mailde ik een versje die hij voortaan luidkeels, fluisterend of mijmerend mag meegeven aan alle jonge gasten en meiden die hem uit het wiel (dreigen te) rijden:

Al pedaleert gij

nog zo snel – de tand des tijds
achterhaalt u wel 

Roger op de Rue des Escaliers in Luik

Kille lentedagen

Ik heb hier eerder al beschreven dat je het, naarmate je ouder wordt, steeds kouder krijgt op de fiets. Omdat ik vorige week twee uur had zitten kleumen, trok ik gisteren, bij dezelfde weersomstandigheden, m'n winterkleren aan. En ik was niet de enige. Alle zestigplussers op een racefiets zagen er uit alsof ze zich wilden beschermen tegen vrieskou. Jongeren daarentegen pedaleerden in hun overgangskleren, sommigen fietsten zelfs in zomertenue, in korte broek en shirt met korte mouwen dus. Vanmorgen scheen er weer een matig zonnetje, het was een graad of 9 toen ik vertrok en de wind waaide weer NWN. Ik was blij met mijn winterjack en overschoenen, passeerde een paar warm ingeduffelde seniorengroepjes maar kruiste ook menig pelotonnetje met haast zomers geklede jonge mannen en vrouwen.  Ik vond het opeens wel heel erg confronterend. Het valt niet meer te negeren of te ontkennen: ook op de fiets hoor ik nu definitief bij de ouwe knakkers, de ouwe lullen, de ouwe vellen.

Willy & Emiel

Willie Verhegghe stuurt me geregeld mooie verzen voor De Wielergedichten. Hij richt zijn mail soms aan Daems en ondertekent dan met Vannitsen. Je moet de zestig al gepasseerd zijn om te (kunnen) weten dat hij daarmee verwijst naar wielrenners uit onze jeugdjaren. In mijn bundeltje Godsheide schreef ik gedichten over beide coureurs. Nou ja, eigenlijk gaat het meer over mij als veertien-, vijftienjarige dan over hen:

Willy Vannitsen

Waalse Pijl, Scheldeprijs, 

Milaan-Vignola,

ach, het woog niet op

tegen wat het

had moeten zijn,

in het dorp waar ik 

woonde hielden ze 

niet van hem,

hij gebruikte te veel 

brillantine en flaneerde

te graag in de zon,

als aankomende puber

wist je precies 

op wie je beter 

niet lijken kon

En ook al zijn we inmiddels vele jaren later, bij het volgende druip ik nog altijd af:

Emiel Daems

Winnaar van Parijs-Roubaix, Ronde

van Lombardije en Milaan-San Remo,

ik deed zijn naam geen eer aan

toen ik hem was

in een koers met jongens

uit het dorp,

ik was de enige met een koersfiets

maar wat ik ook probeerde,

tussen de Demers, in de Vulstraat, 

ik kwam niet uit de greep

van groep

en erger, véél erger nog:

in de sprint werd ik geklopt

door een jongen

op een aftandse Royal Nord

Afwassen

Omdat er in het leven (een klein beetje) meer is dan fietsen! Vandaag stond in De Limburger een column van Gerard Kessels, waarin hij het plezier van afwassen beschrijft. Hier te lezen. Ik stuurde volgend mailtje naar de heer Kessels: 'Geachte. Een prachtige column wederom. Mijn motto is: een dag niet afgewassen is een dag niet geleefd. Mijn dierbare eega en mijn zonen/schoondochters zijn er blij mee: (haast) overal waar ik kom, wil ik afwassen. Als ik weer een beroep zou moeten kiezen, zou ik afwasser worden. Nog zo'n rustgevende bezigheid, die ik na mijn pensioen ontdekte: alle was vouwen die uit de droger / van het wasrek komt (en niet gestreken hoeft te worden).' De columnist antwoordde: 'Een prachtig compliment. Dank u wel. U bent een zielsverwant. Dat was vouwen ga ik eerst eens voorzichtig uitproberen.'

Heuvel, wat ben je mooi

Binnenkort verschijnt bij uitgeverij TIC het boek 'Heuvel, wat ben je mooi' van Niels Smits. Niels is een fiets- en wandelfanaat, die graag door de Zuid-Limburgse heuvels trekt. In zijn boek beschrijft hij 8 fietsroutes (van 35 tot 115 km) en 7 wandeltochten (van 7,5 tot 18 km) in dat gebied. Je kunt alvast kennismaken met hem via 'En danseuse', zijn fraaie website waarop hij aandacht besteedt aan minder bekende en vaak verborgen hellingen in Zuid-Limburg. Hij vroeg me of hij voor zijn boek een aantal van mijn versjes ter illustratie mocht gebruiken. En dat mocht. Uiteraard. 'Heuvel, wat ben je mooi' wordt op 19 maart om 18u30 gepresenteerd in Dominicanen Boekhandel. Wegens corona gebeurt dat zonder publiek. De presentatie kan wel via livestream gevolgd worden. Ik zal er enkele fietsgedichten voorlezen.

De (voorlopige) wielercarrière van Tom D.

Hier te lezen: de (voorlopige) wielercarrière van Tom D. door de ogen van een versjesmaker, een wielertoerist die zelf al zestig jaar geen deuk in een pakje (smeltende) boter fietst en over zichzelf zegt:

Als een jongentje

van acht - zo kijk ik nog steeds

het liefst naar de koers

Een Belg ...

Tijdens de talkshow M (op NPO 1) sprak presentatrice Margriet van der Linden gisteravond met Erik Dijkstra en Thijs Zonneveld over het besluit van Tom Dumoulin om (voorlopig) te stoppen met koersen. Ter afsluiting van het gesprek las Erik mijn versje 'Misschien' voor. Dat was/is te lezen op Twitter, Facebook en Fietsvarianten. Erik vond het mooi omdat hij zichzelf er in herkent, hij voelt zich ook een beetje schuldig aan de lijdensweg van Tom. Mijn naam noemde hij niet, die stond wel vermeld bij het in beeld gebrachte gedicht. Erik had het over 'het versje van een Belg woonachtig in Maastricht'. Wel mooi: versje, Belg, Maastricht. (Veel) meer moet dat in mijn geval niet zijn!

(Het item op M, versje: laatste 5 minuten)

Tom

Een jaar geleden schreef ik onderstaand versje over Tom. Een welaan ... net bereikt ons het bericht dat Tom besloten heeft (tijdelijk) te stoppen met wielrennen...

Misschien

Misschien hebben we hem

te veel en te vaak

overspoeld

met onze dromen,

misschien hebben we hem

te veel en te vaak

en altijd ongevraagd

het juk van succes

opgelegd,

misschien hebben we hem

te veel en te vaak

het plezier in fietsen

ontnomen,

misschien hebben we hem

te veel en te vaak

gehinderd

bij het volgen

van z'n eigen dromen

Vertaald

Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars vertalen sinds 2013 Nederlandstalige poëzie in het Bahasa Indonesia, de officiële taal van Indonesië, een taal die wordt gesproken door 270 miljoen mensen. Het echtpaar publiceert de Nederlandse gedichten en vertalingen op de site 'Suara suara dari utara' en dat staat voor 'Stemmen uit het noorden'. Daarop is inmiddels werk te vinden van tientallen dichters. Als je wordt uitverkoren kom je tussen schoon volk te staan (Lucebert, Hans Andreus, Emma Crebolder, Maria van Daalen, Simon Vinkenoog om maar wat te noemen). De vertalers gingen aan de slag met een aantal senryu's uit mijn in 2019 verschenen bundeltje 'Prostaatloos'. Volg deze link om het resultaat te lezen. Een voorproefje:

Ruang tunggu untuk pasien

dengan masalah prostat -

bercanda saat ini tidak mungkin

Een wachtkamer vol

prostaten - grappen maken

is er even niet bij

Een (klein) beetje

Een kennis die toegang heeft tot het archief van 'Het Belang van Limburg', stuurde me vandaag een verslagje van de bekerwedstrijd Godsheide VV – Termolen, gespeeld op  zondag 9 augustus 1970. Het was mijn eerste en meteen ook laatste wedstrijd als doelman van het eerste elftal van de thuisploeg. Een week later vertrok ik richting Maastricht, waar ik aan een opleiding begon. Volgens het verslag was de nederlaag van Godsheide (2 – 3) niet geheel aan mij te wijten, en ik citeer: 'Na de rust waren er een paar puike reflexen van Vanstreels nodig om te voorkomen dat Termolen haar voorsprong zou opvoeren.'  Was er toch een sport waar ik een (klein) beetje talent voor had!?

Klik op afb. voor vergroting

Coronagedicht.nl

Tijdens de eerste coronagolf ontstond Coronagedicht.nl, een initiatief van Dichter des Vaderlands Tsead Bruinja. De website werd en ik citeer 'opgezet om poëzie geschreven naar aanleiding van het coronavirus te verzamelen en op verschillende manieren onder de aandacht te brengen. Om zo met poëzie een invulling te geven aan deze vreemde tijden.' Er werden 911 gedichten ingestuurd en daaruit hebben Tsead Bruinja en Wim van Til (Poëziecentrum Nederland) er 108 geselecteerd voor de bloemlezing 'Mijn overbuurvrouw is een meeuw', die onlangs verscheen bij uitgeverij Liverse. Poëzie  van o.m. Hannie Rouweler, Lies van Gasse, Viktor Vroomkoning, Ingmar Heytze, Frans Terken, Albert Hagenaars, Rikkert Zuidervelt, Alja Spaan en Ruben van Gogh. Uit mijn cyclus 'Het Mergelland vanop een racefiets' werden twee versjes opgenomen, waaronder:

Demarreren heeft

geen zin – je fietst dat virus

echt niet uit het wiel 

Leren fietsen (2)

Maite (6) en Suze (4), twee van onze kleindochters, logeren een aantal dagen bij ons.Vanwege corona is de kerstvakantie met twee weken verlengd. Hun ouders werken thuis, ze hebben geen cruciaal beroep maar wel een drukke baan. We zijn dus ook even meester en juf, want al zitten de freules pas in groep 3 en 1, ze kregen de nodige opdrachten mee. Het duurt wel even eer de meester en de juf in gaten hebben wat de online-juf precies bedoelt. Een andere opdracht komt niet van school, maar van de jongste: ze wil leren fietsen zonder zijwieltjes. Die taak vertrouwt ze niet toe aan haar ouders, maar aan opa. Die haalt dus de zijwieltjes van haar fietsje en neemt haar mee naar een grote skatebaan, waar het (op koude dagen) heel rustig is. Vanaf dag twee al hoeft opa Suze niet meer vast te houden. Even iets uitleggen of voordoen is al voldoende. Omdat concentreren, balanceren, goed sturen en corrigeren een kwestie is van oefenen, loopt opa (zich de ziel uit z'n lijf) langs z'n kleindochter op, voor het geval ze een bocht mist en een skatebaanverdieping lager terecht dreigt te komen. Maar echt nodig is het niet, fietsen stond blijkbaar al in de hersentjes van de freule geprogrammeerd!

Zeventig

Mijn eega en ik hopen dit jaar zeventig te worden. Wat zeggen wijze mensen over die leeftijd? Wim Kan (1911 - 1983) bijvoorbeeld: 'Zeventig worden is geen bijzondere prestatie. Als ik mijn adem had ingehouden was het niet gebeurd.' Helen Hayes (1900 - 1993) wist het zeker: 'De moeilijkste jaren in een leven zijn die tussen de tien en de zeventig.' En voor Oliver Wendell Holmes (1809 - 1894) stond het vast: 'Zeventig jaar jong zijn, is heel wat aangenamer dan veertig jaar oud zijn.' Michel Eyquem de Montaigne (1533 - 1592) waarschuwde lang geleden al: 'Laat ons oppassen dat de ouderdom ons niet meer rimpels in de geest brengt dan op het gelaat.' En nog eerder wist Ovidius (43 v.C. - 17 n.C.): 'Werkt, zo lang kracht en leeftijd het toelaten: spoedig genoeg zal met zwijgende tred de kromme ouderdom komen.' Aangezien Aristoteles (384 v.C. - 322 v.C.) al vond dat 'spreken in spreuken de ouderdom past' eindig ik met deze conclusie: 'Waar het op aan komt is: geluk hebben, goed zorgen voor lijf geest & ziel, én kilometers maken, heel veel kilometers!'

Huub

Gisteren zond omroep Max de documentaire 'Jean Nelissen: de stem van het Nederlands Wielrennen' uit. Huub Stapel (1954) neemt de kijker mee terug naar de roemrijke jaren van de in 2010 overleden sportjournalist. Hij bezoekt plekken die belangrijk waren voor de Neel en praat met mensen die hem van nabij meemaakten. We zien hoe Huub op een racefiets de Gulperberg opfietst, op de top staat een gedenkteken voor Jean. Voor iemand van zijn leeftijd gaat Huub wel heel gezwind omhoog. Even later blijkt waarom: hij fietst met elektrische ondersteuning:

Huub Stapel

Op een racefiets

met motor de Gulper op –

de Neel schrikt zich rot

Licentie

Onlangs een (tweedehands) spinningfiets aangeschaft. Ik ben er erg blij mee. Hoef ik mijn tere luchtwegen niet meer te plagen met te veel & te koude winterlucht. Van de gegevens die ik kan aflezen op de display van de trainingscomputer, is 'time' in ieder geval controleerbaar juist. Wat 'speed' en 'distance' betreft, heb ik mijn twijfels. Als ik keer op keer zonder al te veel moeite 68 km in anderhalf uur kan fietsen, kan ik op mijn bijna zeventigste alsnog een proflicentie aanvragen, toch! 

Om in te lijsten

Zesjarige kleindochter Maite tekent 'opa en oma op de fiets' aan de hand van een foto. Om in te lijsten dus.

Opa's en kleinzonen

Als je al jaren met je zonen (in binnen- en buitenland) mag fietsen, word je er geregeld door anderen aan herinnerd dat je jezelf gelukkig mag prijzen. Opa’s die er met hun kleinzonen op de racefiets op uit trekken, hebben die anderen niet nodig: in hun brieven of berichten spat de trots er vanaf. Kostschoolgenoot Wim Voets (69) heeft voor zichzelf en de vijftienjarige Junot dezelfde outfit aangeschaft: rode trui, zwarte broek, rode sokken. Ik vermoed dat  Wim op tijd en stond uit de wielen wordt gereden door Junot en daar stiekem veel plezier aan beleeft. De bekende wielerdichter Willie Verhegghe (73) liet zijn kleinzoon Vic (11) afgelopen zomer kennis maken met o.a. de Muur van Geraardsbergen. Hoe kwamen ze boven? Ik citeer uit een gedicht van Willie: 'ik, oldtimer-flandrien met meer dan zeventig lentes / op de doldraaiende teller van mijn arm hart,/ het jong getaand geweld dansend over de kasseien.' Joost, mijn oudste zoon, fietste toen hij zestien was een keer mee met mij, mijn vader (74 toen) en een van diens vrienden. De twee oud-coureurs kwamen ieder jaar een Rondje Mergelland fietsen. De vriend van mijn vader was danig onder de indruk van Joost op zijn citybike: ‘Dat da menneke geen goesting heeft om coureur te worden!’ Mijn vader aanhoorde het zwijgend, met een brede glimlach om zijn mond.
 

(Wim en Junot, Willie en Vic, klik op afbeelding voor vergroting)

De Cervélo

Ik wil het hier graag (nog een keer) over Roger T. (68) hebben, een wielertoerist die menigmaal de Ventoux beklom en vele malen de lange versie van Luik-Bastenaken-Luik fietste, die de Scanuppia (8,8 km, 17,6 % gemiddeld, 42 % maximaal) op klauterde, die elke meter van alle steile hellingen in de driehoek Luik-Verviers-Maastricht en in Luik zelf kan dromen. Die Roger heeft zijn  Cervélo S1 omgebouwd. Met een recht stuur en gewone trappers kun je je nog enigszins vertonen, zeker als je sneller dan welke leeftijdgenoot ook bergop fietst. Maar nu heeft hij zijn moderne koersvelo ook voorzien van een ouderwets versnellingsapparaat. Het bestaat uit één voorblad (42 tandjes), acht kransjes achter (12,12,14,16,18,20,23,26,30). Twee keer een 12? Jazeker, want het sluitkransje ligt te ver buiten de lijn van de ketting. De derailleur is dus afgesteld op het tweede kransje. Die derailleur, en nu komt het, moet bediend worden met een buiscommandeur. Om die te kunnen bevestigen moest Roger het aluminium frame doorboren, hij had een gat van 8mm nodig om de stuitnok te kunnen plaatsen. Een Cervélo S1 met een buiscommandeur! Gegarandeerd enig in zijn soort. Ik raadde Roger aan een uitgebreid artikel over zijn boorsessie te schrijven voor het tijdschrift Fiets. Maar hij durft niet. Schrik dat boze 'Cervéloïsten' hem op de Hallenbaye opwachten om zijn fiets in beslag te nemen. De reden van zijn actie? De moderne, ingewikkelde schakelsystemen vindt hij niet mooi. Alleen al van het kijken naar de kabelloop van een buiscommandeur naar de derailleur wordt hij lyrisch! Jumbo-Visma rijdt vanaf volgend jaar op Cervélo-fietsen. Als ik Tom Dumoulin persoonlijk zou kennen, zou ik hem vragen om naar de Cervélo van de dicht bij hem in de buurt wonende Roger te gaan kijken. Wie weet wil Tom daarna ook alleen maar buiscommandeurs!

Marriage Hill

Deze week is het vijftig jaar geleden dat mijn teerbeminde wettige echtgenote en ik verkering kregen. Dat gebeurde tijdens een verjaardagsfeestje in de verpleegstersflat van het Maastrichtse Ziekenhuis St Annadal. We waren negentien! Gisteravond kwam ik op een usb-stick een foto van ons tegen, die vorig jaar werd genomen toen we de Ulvend beklommen. Het een met het ander combinerend schreef ik er een tekstje bij (Marriage Hill – / after fifty years / still climbing') en plaatste het op de facebookpagina 'Cycling over sixty'. 'Marriage Hill because you proposed her on this hill?' vroeg Fatih Altan uit Istanbul. 'Nou,' zei mijn eega, 'volgens mij heb je mij nooit ten huwelijk gevraagd.' 

Poetic cycling

Het afgelopen jaar werden 35 fiets-senryu's van me vertaald in het Engels en gepost op facebookpagina's als 'Cycling in the mountains', 'Solitary Cycling' en 'Global Cycling Network Community'. De versjes werden wereldwijd gelezen, geliket, gedeeld en van commentaar voorzien, het ene al wat meer dan het andere. De '(very) short poems' zijn nu verkrijgbaar in een (tweetalig) bundeltje dat als titel meekreeg: 'Poetic cycling'. Voor de liefhebber. Meer info: hier.